En sık görülen metabolik kemik hastalığı olan ‘osteoporoz’ düşük kemik kütlesi ve kemik mikro yapısının bozulması sonucu kemik kırılganlığının ve kırık mümkünlüğünün artması ile karakterize bir iskelet sistemi sorunu.
Günümüzde dünyada 200 milyondan fazla beşerde kemik erimesi olduğu varsayım ediliyor. Türkiye’de son yıllarda yapılan bir çalışmada da; 50 yaş üstündeki her dört bireyden birinde kemik erimesi tespit edilmiş. Osteoporoz hayat müddeti uzadıkça giderek daha büyük ve daha kıymetli bir halk sıhhati sorunu haline geliyor.
Ciddi bir travma olmaksızın kolay düşme yahut zorlanma ile oluşabilen kırıklar, osteoporozun yol açtığı en kıymetli sorunlardan. Bu nedenle osteoporozun, şimdi kırığa yol açmadan erken devirde teşhis edilip gerekli tedbir ve tedaviler ile denetim altına alınması büyük kıymet taşıyor.
Acıbadem Altunizade Hastanesi Spor Hekimliği Uzmanı Dr. Uğur Diliçıkık, kemik kitlesinin korunması ve geliştirilmesinde kilit role sahip olan sporun osteoporoz hastalarında da büyük değer taşıdığına dikkat çekerek, “Zira, genel gözetici tedbirler ile kalsiyum ve D vitamini kullanımının yanı sıra nizamlı yapılan sporla osteoporoz kaynaklı kırıkların oluşması önlenebiliyor. Ancak her bireyin farklı özellikler taşıması nedeniyle antrenmanlar kesinlikle bireye özel olmalıdır” diyor.
Mutlaka tabibe başvurun!
Ergenlik devrinin sonlanmasıyla birlikte kemik gelişiminin yüzde 98’i tamamlanıyor. Kemik kütlesi genelde 20-40 yaşlarında sabit kalırken, 40-45 yaşlarından sonra ise yılda yaklaşık yüzde 0.5-1 oranında azalıyor. Münasebetiyle büyüme periyodunda yapılan idmanlar kemik oluşumuna yardımcı olurken, yetişkinlik devrinde kemiğin korunmasına destek veriyor. Spor Hekimliği Uzmanı Dr. Uğur Diliçıkık, lakin idman programına yeni başlayacak olan hastaların kas iskelet sistemi açısından öncesinde kesinlikle bir doktor tarafından değerlendirilmeleri gerektiği ikazında bulunarak, “Egzersizin de bir reçete olduğu unutulmamalı. İdmanlar, hangi sıklıkla hangi müddetle neler yapılması gerektiği bir tabip tarafından belirtildiğinde sağlıklı olabilir” diye konuşuyor.
Yürüyün, dans edin, tenis oynayın
Osteoporoz hastalarına önerilen en tesirli idmanlardan biri tempolu ve süratli yürümek! Bunun nedeni ise yürüyüşün inançlı olması, herkes tarafından rahatça yapılabilmesi ve tempolu olduğunda kemik üretimini da uyarması. İdman maksatlı yapılan tempolu yürüyüşlerin kalça kırığı riskini yüzde 30 oranında azalttığı yapılan çalışmalarla ortaya konmuş. Bu nedenle mümkünse her gün, en azından haftanın 3-4 günü 30’ar dakika tempolu yürümeyi alışkanlık edinin. Tıpkı vakitte tenis, dans ve tartı idmanları de kemik imalini uyarmaları nedeniyle osteoporozda önerilen antrenmanlar ortasında yer alıyor. Lakin omurgadaki basıncı arttıracağı için omurga kırığı açısından yüksek riskli kümede yer alıyorsanız, koşu üzere yüksek darbeli sporlardan kaçınmanız büyük kıymet taşıyor.
İleri osteoporoza ‘su sporları’
Yüzmek üzere su içinde uygulanan idmanlar kemik üzerinde kâfi yerçekimsel yüklenme oluşturmadıkları için osteoporoz hastalarında ekseriyetle tesirli olmuyor. Lakin ileri osteoporoz hastalarında günlük hayat aktivitelerinde takviye ve konfor sağlaması, dengeyi güçlendirmesi ve böylelikle düşme riskini azaltması sebebiyle tercih edilebiliyor.
Düşme riskini önlemek için
Osteoporoz alakalı kırıkların çoğunluğu düşmelerden kaynaklanıyor. Spor Hekimliği Uzmanı Dr. Uğur Diliçıkık, en sık görülen konut kazalarının da düşmek olduğuna dikkat çekerek, “Osteoporoz hastalarında duruş denetiminin bozulduğu biliniyor. Münasebetiyle düşmeyi engellemek için konutta çarçabuk yapılabilen denge-koordinasyon ve güçlendirme idmanları öneriliyor. Bir derlemede, kombine idman tedavilerinin düşmeleri yüzde 30 oranına kadar azalttığı belirtiliyor” diye konuşuyor.
Tai-chi duruş denetimi için önemli
Duruş denetimini sağlamak düşme riskini büyük ölçüde önlüyor. Tai-chi üzere derin duyu antrenmanlarının de duruş denetimini güçlendirmede tesirli oldukları, yapılan çalışmalarda ortaya konmuş. Spor Hekimliği Uzmanı Dr. Uğur Diliçıkık, Tai-chi antrenmanlarının klâsik bir aerobik antrenman hali olduğunu belirterek, “Tai-chi antrenmanlarının yoğunluğu ekseriyetle düşük-orta seviyede oluyor ve tempolu yürüyüşe benziyor. Bu yüzden ileri yaştaki şahıslar yahut kronik hastalığı olanlar da inançlı bir halde yapabilirler” bilgisini veriyor.
Osteoporoz hastalarında sporun 5 değerli hedefi!
Spor Hekimliği Uzmanı Dr. Uğur Diliçıkık, osteoporoz hastalarında sporun 5 kıymetli gayesini şöyle sıralıyor:
- Kas kitlesini ve gücünü artırmak
- Denge yeteneğinde artış sağlamak
- Kemik kırık riskini azaltmak
- Duruşu düzeltmek yahut geliştirmek
- Ağrıyı azaltmak
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
