Fazilet \u015eenol \/ Milliyet.com.tr –\u00a0<\/strong>G\u00fcn\u00fcm\u00fczde \u0130ngilizce, neredeyse t\u00fcm d\u00fcnyan\u0131n ortak irtibat lisan\u0131 olarak pek \u00e7ok farkl\u0131 \u00fclkede, pek \u00e7ok ki\u015fi taraf\u0131ndan konu\u015fuluyor. Di\u011fer lisanlara g\u00f6re epeyce kolay olan gramer yap\u0131s\u0131 sayesinde \u0130ngilizce daha s\u00fcratli \u00f6\u011freniliyor.<\/strong> Yap\u0131lan ara\u015ft\u0131rmalar d\u00fcnyan\u0131n d\u00f6rt bir yan\u0131nda yakla\u015f\u0131k 1 milyar insan\u0131n \u0130ngilizce konu\u015ftu\u011funu ortaya koymu\u015f durumda.<\/em>\u00a0Ancak t\u00fcm bunlara kar\u015f\u0131n \u0130ngilizceyi T\u00fcrkiye’de g\u00fc\u00e7 bir lisan olarak g\u00f6renler var.\u00a0“Anl\u0131yorum lakin konu\u015fam\u0131yorum”<\/em><\/strong> ya da “Y\u0131llard\u0131r kursa gittim lakin bir t\u00fcrl\u00fc istedi\u011fim d\u00fczeye gelemedim”<\/strong> <\/em>gibi c\u00fcmleleri kuranlar\u0131n say\u0131s\u0131 da epey \u00e7ok.\u00a0“T\u00fcrkiye’de lisan tahsilindeki en b\u00fcy\u00fck sorun, ana lisan\u0131 \u0130ngilizce olan birine \u0130ngilizce \u00f6\u011fretir \u00fczere \u00f6\u011fretmeye \u00e7al\u0131\u015fmak<\/strong>“<\/em> diyen \u0130ngilizce \u00f6\u011fretmeni Mustafa \u00d6zay, kendi geli\u015ftirdi\u011fi bir sistem olan T\u00fcrk\u00e7eden \u0130ngilizceye, \u0130ngilizceden T\u00fcrk\u00e7eye te\u011fe bir \u00e7eviri metoduyla lisan sorununu ortadan kald\u0131rd\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yl\u00fcyor. Pekala bu sistem nas\u0131l i\u015fliyor?<\/strong><\/p>\n <\/p>\n <\/strong><\/p>\n ‘7-8 YA\u015eINDAN SONRA B\u0130R\u0130NE ANA L\u0130SAN \u00dcZERE L\u0130SAN \u00d6\u011eRET\u0130LEMEZ’<\/strong><\/p>\n E\u011fitimini Eski\u015fehir’de ve Ankara’da tamamlad\u0131. Matematik k\u0131sm\u0131n\u0131 bitirdi. Fakat \u00f6\u011frenciyken \u0130ngilizcede buldu\u011fu bir form\u00fcl hayat\u0131n\u0131 ba\u015ftan a\u015fa\u011f\u0131ya \u015fekillendirdi. Y\u0131llard\u0131r \u00e7evirmenlik yapan, T\u00fcrkiye Terc\u00fcmanlar Derne\u011fi Eski\u015fehir Kurucusu Lideri Mustafa \u00d6zay, kendi olu\u015fturdu\u011fu m\u00fcfredatla \u0130ngilizceden T\u00fcrk\u00e7eye, T\u00fcrk\u00e7eden \u0130ngilizceye \u00e7eviriye dayal\u0131 bir program olu\u015fturdu.\u00a0<\/em>“\u00dcniversitede \u00f6\u011frenciyken bu m\u00fcfredat\u0131 buldum<\/strong><\/em>” diyen \u00d6zay, \u0130ngilizce \u00f6\u011frenmenin T\u00fcrkiye’de daima bir sorun oldu\u011funu s\u00f6yledi. \u0130ngiltere ve ABD’de okutulan kitaplar\u0131n ana lisan\u0131 \u0130ngilizce olan insanlara nazaran haz\u0131rland\u0131\u011f\u0131na dikkat \u00e7eken \u0130ngilizce \u00d6\u011fretmeni Mustafa \u00d6zay, \u015funlar\u0131 s\u00f6yledi:<\/p>\n “\u0130nsanda bir edinim vard\u0131r. K\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fckten itibaren beyin lisanda bir kodlama sistemi geli\u015ftirir. Bunun alt\u0131nda de\u011fi\u015fik haf\u0131za kodlar\u0131yla \u00e7a\u011fr\u0131\u015f\u0131msall\u0131k geli\u015ftirir. Bir lisan kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 ekle\u015ftirilerek nesneleri objelerle soyut ya da somut tabirleri d\u00fc\u015f\u00fcnerek olu\u015fur. Bu, bir m\u00fcddetten sonra d\u00fc\u015f\u00fcnerek yap\u0131lmaya ba\u015flan\u0131r. \u0130kinci lisan kelam konusu oldu\u011funda lisan beyindeki bu kodlamay\u0131 yapamaz. 7-8 azam\u00ee 10 ya\u015fa kadar 2 yahut 3’\u00fcnc\u00fc lisanlar ana lisan \u00fczere \u00f6\u011frenebiliyor. Lakin ondan sonra bu m\u00fcmk\u00fcn olmuyor. 8-9 ya\u015f\u0131ndan sonra beyin art\u0131k \u00f6\u011frenilmi\u015f olan lisanla \u00e7a\u011fr\u0131\u015f\u0131msall\u0131k yapmaya ba\u015fl\u0131yor. Bu ya\u015flardan sonra rastgele bir lisan\u0131 ana lisan \u00fczere \u00f6\u011fretemezsin.”<\/p>\n<\/div>\n<\/section>\n 3 C\u00dcMLE YAPISINI \u00d6\u011eRENEN \u0130\u015e\u0130 \u00c7\u00d6Z\u00dcYOR<\/strong><\/p>\n T\u00fcrkiye’deki as\u0131l sorunun lisandaki yap\u0131sall\u0131\u011f\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fclmemi\u015f olmas\u0131 ve ana lisan\u0131 \u0130ngilizce olmayan birine ana lisan\u0131 \u00fczere lisan \u00f6\u011fretilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131lmas\u0131 oldu\u011funu lisana getiren \u00d6zay, kimi insanlar\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcn bilakis \u0130ngilizcenin asl\u0131nda kolay bir lisan oldu\u011funu da \u015fu s\u00f6zlerle anlatt\u0131:<\/p>\n “\u0130ngilizce d\u00fcnyan\u0131n en kolay lisan\u0131. T\u00fcm m\u00fcfredat\u0131m\u0131z \u0130ngilizcede de T\u00fcrk\u00e7ede de var olan 3 c\u00fcmle yap\u0131s\u0131 \u00fczerine kurulmu\u015ftur. Okudu\u011funuz, yazd\u0131\u011f\u0131n\u0131z, konu\u015ftu\u011funuz her c\u00fcmle iki lisanda de bu 3 c\u00fcmle yap\u0131s\u0131ndan birine girer. Ana lisanda de bir fikir 3 kal\u0131p \u00fczerine olu\u015fuyor, 4’\u00fcnc\u00fc bir c\u00fcmle yap\u0131s\u0131 yok. \u015eu anda biz konu\u015fmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131m\u0131zda kurdu\u011fumuz her c\u00fcmleyi tek tek ay\u0131ral\u0131m. Hepsi 3 c\u00fcmle yap\u0131s\u0131n\u0131n i\u00e7erisine giriyor. 35 y\u0131ll\u0131k \u0130ngilizce \u00f6\u011fretmenli\u011fi hayat\u0131mda ders verdi\u011fim her \u00f6\u011frencime bu 3 c\u00fcmle yap\u0131s\u0131n\u0131 en ince detay\u0131na kadar anlatt\u0131m, anlatmaya da devam ediyorum. T\u00fcrk\u00e7eniz ne kadar g\u00fczel olursa \u0130ngilizceyi o kadar d\u00fczg\u00fcn \u00f6\u011frenebilirsiniz. T\u00fcrkiye’de \u0130ngilizce \u00f6\u011frenmenin \u00f6n\u00fcndeki en b\u00fcy\u00fck p\u00fcr\u00fczlerden biri asl\u0131nda T\u00fcrk\u00e7eyi bilmemek.”<\/p>\n<\/div>\n<\/section>\n ‘\u0130NG\u0130L\u0130ZCE D\u00dc\u015e\u00dcNMEK D\u0130YE B\u0130R \u015eEY YOK’<\/strong><\/p>\n Herkesin kendi ana lisan\u0131yla d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, ‘\u0130ngilizce d\u00fc\u015f\u00fcnmek’ diye bir kal\u0131b\u0131n asl\u0131nda pek de ‘d\u00fc\u015f\u00fcnmek’ olmad\u0131\u011f\u0131na dikkat \u00e7eken \u00d6zay, mevzuyu \u015f\u00f6yle \u00f6rnekledi:<\/p>\n “Biz kanun unsuru derkenki ‘madde’ s\u00f6z\u00fcyle, al\u0131\u015fkanl\u0131k yapan maddeyi ya da husus ve sinerji yok edilemez’deki maddeyi daima birebir s\u00f6zc\u00fckle kullan\u0131r\u0131z. Bunu T\u00fcrk\u00e7e sordu\u011fumuzda kar\u015f\u0131daki kelimeyi tek ba\u015f\u0131na de\u011fil de yan\u0131ndaki kullan\u0131lan ba\u011flamdan \u00e7\u0131kar\u0131yor. ‘Al\u0131\u015fkanl\u0131k yapan hususlar insan s\u0131hhatine zararl\u0131d\u0131r’ c\u00fcmlesinde al\u0131\u015fkanl\u0131k yapan ‘madde’nin ne oldu\u011funu ba\u011flamdan anl\u0131yoruz. Ba\u011flam ne demek s\u00f6z\u00fcn yan\u0131ndaki s\u00f6z ve s\u00f6z k\u00fcmeleri c\u00fcmle i\u00e7indeki toplam manas\u0131. \u0130ngilizce d\u00fc\u015f\u00fcnmek de \u015fu: Ben orada 3 c\u00fcmledeki husus s\u00f6zlerinde ‘madde’ yerine hangi \u0130ngilizce kelimeyi kullan\u0131rsam kar\u015f\u0131daki ki\u015fi t\u0131pk\u0131 T\u00fcrk\u00e7edeki \u00fczere anlar? T\u00fcrkiye’de ‘Anl\u0131yorum fakat konu\u015fam\u0131yorum’ denilen olay asl\u0131nda bu.”<\/p>\n<\/div>\n<\/section>\n ‘ANLIYORSUN LAK\u0130N NEDEN ANLATAMIYORSUN?’<\/strong><\/p>\n Bir c\u00fcmleyi anlayabilmek, o lisan\u0131n gramatik ve anlamsal yap\u0131s\u0131n\u0131 \u00e7\u00f6zebilmek demek oldu\u011funu lisana getiren \u00d6zay, “Anl\u0131yorsun lakin neden anlatam\u0131yorsun? Ben \u00e7\u00f6zd\u00fc\u011f\u00fcm, anlad\u0131\u011f\u0131m bir c\u00fcmleyi asl\u0131nda kuruyorum lakin kar\u015f\u0131mdakine kederimi sonu\u00e7-anlam olarak tabir etti\u011fimde o da birebir halde anlayacak m\u0131 bilmiyorum. Yap\u0131sal, gramatik ve anlamsal olarak ki\u015fi c\u00fcmleyi biliyorsa bir ki\u015fi c\u00fcmleyi anlayabilir. Asl\u0131nda ki\u015fi c\u00fcmleyi anl\u0131yorsa, kurabilir.<\/strong> T\u00fcrkiye’deki sorun de yap\u0131sal yakla\u015f\u0131m\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fclmemi\u015f olmas\u0131.<\/strong> ‘Ben kar\u015f\u0131mdakini nas\u0131l anl\u0131yorum?’ G\u00f6kten zembille bir \u015fey inmiyor. Bana oradan gelen bildirisi ben ana lisanda anl\u0131yorum, beynim onu d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fcp ortaya anlamsal bir durum \u00e7\u0131kar\u0131yor. B\u00fct\u00fcn bu tahlillerin ayk\u0131r\u0131s\u0131n\u0131 yap\u0131p c\u00fcmle kurmam gerekiyor asl\u0131nda<\/strong>“<\/em> tabirlerini kulland\u0131.<\/p>\n ‘F\u0130KR\u0130N TAB\u0130R\u0130 7 BU\u00c7UK M\u0130LYAR \u0130NSAN \u0130\u00c7\u0130N AYNI’<\/strong><\/p>\n \u015eu anda Romanya’da ya\u015fad\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve Rumenceyi de kendi olu\u015fturdu\u011fu yap\u0131sal yakla\u015f\u0131mla \u00f6\u011frendi\u011fine dikkat \u00e7eken<\/strong> \u00d6zay, “Fikrin s\u00f6z\u00fc 7 bu\u00e7uk milyar insan i\u00e7in ayn\u0131” dedi. Avustralya ve \u0130ngiltere’den de \u00f6\u011frencileri oldu\u011funu s\u00f6yleyen \u0130ngilizce \u00f6\u011fretmeni \u00d6zay, \u015f\u00f6yle devam etti:<\/p>\n “Ki\u015fi kayna\u011f\u0131nda lakin h\u00e2l\u00e2 bizden e\u011fitim al\u0131yor. Bunlar i\u015fte sorunun nerelerde oldu\u011funu g\u00f6steriyor. \u0130nsan beyninde lisan \u00fc\u00e7 halde olu\u015fuyor. Bu nitekim bu t\u00fcrl\u00fc. Milyonlarca c\u00fcmle kurabilirsiniz kombinasyonel olarak. Lakin kurdu\u011fumuz c\u00fcmleler \u00fc\u00e7 farkl\u0131 c\u00fcmle yap\u0131s\u0131ndan olu\u015fuyor. \u0130\u015fin ho\u015flu\u011fu ve kolayl\u0131\u011f\u0131 burada asl\u0131nda. Benim ba\u015f\u0131mda hangi fikir olu\u015fursa olu\u015fsun yaln\u0131zca \u00fc\u00e7 c\u00fcmle yap\u0131s\u0131na uyumlu. Hangi fiil kelam konusu olursa olsun. Bunlar vakitle yerle\u015fiyor, kullanan kullana. Lakin kullanma \u00f6ncelikle okumayla olacak. Zira siz okuduk\u00e7a x s\u00f6z\u00fcn\u00fcn x1, x2, x15 adet farkl\u0131 kullan\u0131m\u0131 varsa bunu okuyarak \u00f6\u011freneceksiniz. Bir g\u00fcn ‘Ben x6’y\u0131 iktisatla ilgili bir c\u00fcmledeki tarifinde g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fcm’ deyip kar\u015f\u0131ya verebiliyorsunuz. Bunun i\u00e7in o kelimeyi g\u00f6rmeniz gerek. G\u00f6rmezseniz o lisan\u0131n ya\u015fand\u0131\u011f\u0131 \u00fclkede ya\u015faman\u0131z laz\u0131m ve onu siz ya\u015fayana tekraren yanl\u0131\u015f kullanacaks\u0131n\u0131z demektir. O y\u00fczden okumak k\u0131ymetli.”<\/p>\n<\/div>\n<\/section>\n \u00d6DEV YAPMAYANI ASLA DERSE ALMIYOR<\/strong><\/p>\n T\u00fcrkiye\u2019de \u0130ngilizce e\u011fitimi veren kurumlar\u0131n lisan\u0131 6 mod\u00fcle b\u00f6lm\u00fc\u015f vaziyette oldu\u011funu ve her kurun 100-120 saatten olu\u015ftu\u011funu, kendilerinin ise 100 saatte onlar\u0131n sistemine nazaran t\u00fcm kurlar\u0131 bitirdiklerini s\u00f6z eden \u00d6zay, “Bu 100 saatlik e\u011fitimimiz toplamda 32 hafta s\u00fcr\u00fcyor. Pandemi ile birlikte y\u00fczy\u00fcze e\u011fitimlere son verip online e\u011fitime ge\u00e7tik. Haftada yaln\u0131zca 1 ders yay\u0131nl\u0131yoruz. Bu dersin m\u00fchleti her hafta bahse nazaran de\u011fi\u015fiyor. \u00d6\u011frenci o derse istedi\u011fi vakit da eri\u015femiyor. Haftan\u0131n a\u015fik\u00e2r g\u00fcnleri a\u00e7\u0131k ders. Dersin yay\u0131nda oldu\u011fu g\u00fcnler sayfas\u0131na girip dersi eksiksiz bir formda not alarak izliyor. Bizim istedi\u011fimiz \u00f6dev format\u0131nda \u00f6devini haz\u0131rl\u0131yor tertipli bir halde tarat\u0131p tek bir belge halinde bize iletiyor. Biz \u00f6devleri denetim ediyoruz, \u015fayet eksik, yanl\u0131\u015f, kusur varsa bildiriyoruz.<\/strong> Tabii bu \u00f6devi teslim edene kadar da derslere eri\u015fimini engelliyoruz. \u00d6devi tamamlamas\u0131 i\u00e7in 1 g\u00fcn m\u00fchlet veriyoruz. Tamamlay\u0131p g\u00f6nderiyor denetim ediyoruz ve tekrar derslere eri\u015fimine m\u00fcsaade veriyoruz. Disiplin olmadan maalesef bu i\u015f olmuyor<\/strong><\/em>” dedi.<\/p>\n \u015eu anda en b\u00fcy\u00fck maksad\u0131n\u0131n olu\u015fturdu\u011fu m\u00fcfredat\u0131n Ulusal E\u011fitim m\u00fcfredat\u0131na adapte edilmesi oldu\u011funu lisana getiren \u0130ngilizce \u00d6\u011fretmeni Mustafa \u00d6zay, “E\u011fer MEB, bu m\u00fcfredatla bir lisan e\u011fitimi kullan\u0131rsa sistemimiz Ulusal E\u011fitim’e ge\u00e7erse T\u00fcrkiye’de \u0130ngilizce sorunu diye bir \u015fey kalmaz. 5 sene i\u00e7erisinde sorun \u00e7\u00f6z\u00fcl\u00fcr. Zira ki\u015fi liseyi bitiriyor, \u00fcniversiteye gidiyor, lisans ve doktora yap\u0131yor tekrar \u0130ngilizce kursuna kay\u0131t yapt\u0131r\u0131yor. ODT\u00dc’den h\u00e2l\u00e2 lisan konusunu halledememi\u015f do\u00e7ent \u00f6\u011frencilerimiz vard\u0131. Bu yakla\u015f\u0131mla \u00fclkedeki lisan sorununu \u00e7\u00f6zebilece\u011fimizi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyoruz<\/strong><\/em>” diyerek kelamlar\u0131n\u0131 noktalad\u0131.<\/p>\n<\/p><\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" \u00dcniversitede matematik k\u0131sm\u0131 \u00f6\u011frencisiyken sabahlad\u0131\u011f\u0131 bir gecede yazd\u0131\u011f\u0131 \u0130ngilizce c\u00fcmlelerle farkl\u0131 bir metot geli\u015ftirdi, ona nazaran lisan \u00f6\u011frenmedeki as\u0131l sorunun kayna\u011f\u0131n\u0131 buldu. \u0130\u015fte “Anl\u0131yorum lakin konu\u015fam\u0131yorum”un ne manaya geldi\u011fini anlatan \u0130ngilizce \u00f6\u011fretmeni Mustafa \u00d6zay’\u0131n y\u00fczlerce \u015fahsa \u0130ngilizceyi s\u00f6kt\u00fcren tekni\u011finin 3 s\u0131rr\u0131.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":34276,"comment_status":"closed","ping_status":"","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[4],"tags":[2361,251,1250,1870,2362],"yoast_head":"\n