\n
Derin h\u00fcz\u00fcn bar\u0131nd\u0131ran m\u00fczi\u011fin, periyodun tan\u0131nan m\u00fczik\u00e7ilerinden P\u00e1l Kalm\u00e1r taraf\u0131ndan seslendirilmesinin akabinde, ya\u015fanan bir dizi mevt Macaristan’\u0131n g\u00fcndemine adeta bomba \u00fczere d\u00fc\u015ft\u00fc. M\u00fczi\u011fin yay\u0131nlanmas\u0131ndan sonra bir\u00e7ok ki\u015fi hayat\u0131na son vermeye ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131. \u00dcstelik bu bireylerden biri de Macar bestekar\u0131n \u015fimdi yeni ayr\u0131ld\u0131\u011f\u0131 sevgilisiydi. Bayan, bir \u015fi\u015fe zehir i\u00e7erek hayata veda etmi\u015fti. O devirde m\u00fczik ile bayan\u0131n mevti ortas\u0131nda bir ba\u011f kurmay\u0131 reddedenler, ortaya \u00e7\u0131kan bir notla bir arada ger\u00e7e\u011fi itiraf etmek zorunda kalm\u0131\u015ft\u0131. Seress’in sevgilisi, hayata veda ederken gerisinde ‘Kasvetli Pazar’\u0131n kelamlar\u0131n\u0131n de yer ald\u0131\u011f\u0131 bir not b\u0131rakm\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n<\/div>\n<\/section>\n
<\/p>\n\n
<\/figure>\n<\/p>\n
\u0130NG\u0130L\u0130ZCEYE \u00c7EVR\u0130LD\u0130 T\u00dcM AVRUPA ETK\u0130LEND\u0130 <\/strong><\/p>\nYa\u015fanan trajik mevt bir\u00e7ok bireye nazaran \u015fark\u0131y\u0131 ‘u\u011fursuz’ olarak isimlendirmek i\u00e7in k\u00e2fi bir sebepti Lakin t\u00fcm ‘u\u011fursuz’lu\u011funa kar\u015f\u0131n m\u00fczik \u00f6teki yandan giderek daha da tan\u0131nan olmaya ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131 \u00dcstelik m\u00fczi\u011fin \u015f\u00f6hreti sadece Macaristan ile sonlu kalmad\u0131.\u00a0<\/strong><\/p>\n1936 y\u0131l\u0131na gelindi\u011finde Sam M Lewis isimli bir ABD’li kelam muharriri ‘Kasvetli Pazar’\u0131n kelamlar\u0131n\u0131 \u0130ngilizceye \u00e7evirdi M\u00fczi\u011fin kelamlar\u0131n\u0131n \u0130ngilizceye \u00e7evrilmesinden sonra besteye olan ilgi daha da artt\u0131 ‘Gloomy Sunday’ ismiyle \u0130ngilizcedeki yerini alan m\u00fczi\u011fin \u00fcn\u00fc k\u0131sa vakitte t\u00fcm Avrupa’ya yay\u0131ld\u0131.<\/strong><\/p>\n\u0130NT\u0130HAR NOTLARINDA M\u00dcZ\u0130\u011eE G\u00d6NDERME <\/strong><\/p>\n‘U\u011fursuz \u015fark\u0131’ bir yandan Avrupa genelinde h\u00fcz\u00fcn dalgalar\u0131 yayarken \u00f6b\u00fcr yandan ise Macaristan’da bir\u00e7ok can almaya devam ediyordu Seress’in sevgilisinin d\u0131\u015f\u0131nda bir\u00e7ok kere daha vefat ya\u015fanm\u0131\u015ft\u0131 \u00d6zellikle \u00fclkenin ba\u015f\u015fehri Budape\u015fte’de neredeyse pe\u015f pe\u015fe bir\u00e7ok ki\u015fi hayat\u0131na son veriyor, b\u0131rakt\u0131klar\u0131 notlarda bu m\u00fczi\u011fe yap\u0131lan bir g\u00f6nderme herkesin dikkatini \u00e7ekiyordu.\u00a0<\/strong>Hayat\u0131na son verenlerin kimileri ya\u015fl\u0131 kimileri ise gen\u00e7ti. Baz\u0131lar\u0131 bayan, baz\u0131lar\u0131 ise erkekti. Birbirleriyle en ufak bir ba\u011f\u0131 olmayan bu \u015fah\u0131slar ortas\u0131nda hayata veda ederken not b\u0131rakmayanlar\u0131n meskenlerinde inceleme yap\u0131l\u0131yor, sonu\u00e7 ise tekrar t\u0131pk\u0131 kap\u0131ya \u00e7\u0131k\u0131yordu.<\/strong> Pikaplardan \u00e7\u0131kan son plak daima ‘Kasvetli Pazar’ oluyordu.<\/em><\/p>\n\u015eARKIYI YASAKLAMALARI B\u0130LE YETMED\u0130 <\/strong><\/p>\n\u015eark\u0131n\u0131n bir anda Avrupa n\u0131n en tan\u0131nan m\u00fczi\u011fi haline gelmesi hayat\u0131na son verenlerin say\u0131s\u0131n\u0131n da giderek artmas\u0131na sebep oldu <\/strong> Londra’dan Roma ve Viyana’ya kadar t\u00fcm Avrupa’da ‘Kasvetli Pazar’la hayata veda edenlerin trajik vefatlar\u0131 gazete man\u015fetlerindeki yerini ald\u0131.\u00a0\u00dcstelik bestenin 1941 y\u0131l\u0131nda Billie Holiday \u00fczere bir m\u00fczik efsanesi taraf\u0131ndan yorumlanmas\u0131, vefatlar\u0131 k\u0131ta Avrupas\u0131’ndan Amerika k\u0131tas\u0131na da ta\u015f\u0131m\u0131\u015ft\u0131.<\/strong> M\u00fczi\u011fin binlerce ki\u015finin can\u0131n\u0131 almas\u0131yla birlikte ortalar\u0131nda \u0130ngiltere ve Macaristan’\u0131n da oldu\u011fu kimi Avrupa \u00fclkeleri, ya\u015fanan trajik \u00f6l\u00fcmlerin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7mek i\u00e7in \u015fark\u0131y\u0131 yasaklama karar\u0131 bile ald\u0131. Ancak hi\u00e7bir yasak, m\u00fczi\u011fin pop\u00fclaritesini azaltmaya yetmedi.<\/strong><\/p>\n\n\n
Bu periyotta Bat\u0131 d\u00fcnyas\u0131 y\u0131k\u0131c\u0131 bir sava\u015f\u0131n pen\u00e7esindeydi. ‘Gloomy Sunday’ ise hi\u00e7 elbet devrin ‘kasvetli’ havas\u0131n\u0131 en d\u00fczg\u00fcn yans\u0131tan m\u00fczikti. Bu sebeple h\u00fcz\u00fcnl\u00fc m\u00fczik giderek tan\u0131nan olmay\u0131 ba\u015fard\u0131 ve Avrupa radyolar\u0131nda en fazla \u00e7al\u0131nan eser haline geldi.<\/p>\n<\/div>\n<\/section>\n
<\/p>\n\n
<\/figure>\n<\/p>\n
\u00c7ok say\u0131da insan\u0131n vefat\u0131na neden olan tarihin en karanl\u0131k sanat yap\u0131tlar\u0131ndan biri haline gelen m\u00fczik art\u0131k Macarlara ithaf edilen bir ‘hayata veda \u015fark\u0131s\u0131’ olarak an\u0131lmaya ba\u015fland\u0131.\u00a0<\/strong>Pek \u00e7ok ki\u015fiyi mevte g\u00f6t\u00fcren bu ‘\u00f6l\u00fcms\u00fcz’ eser, bestekar\u0131n\u0131n de \u00f6mr\u00fcn\u00fc \u00f6nemli bir halde etkiledi. Sevgilisini bir\u00e7oklar\u0131na nazaran bu m\u00fczik y\u00fcz\u00fcnden kaybeden Seress, \u0130kinci D\u00fcnya Sava\u015f\u0131 y\u0131llar\u0131n\u0131 bir Nazi toplama kamp\u0131nda ge\u00e7irdi fakat hayatta kalmay\u0131 da ba\u015fard\u0131.\u00a0Sanat\u00e7\u0131, sava\u015f\u0131n akabinde bir taraftan \u00e7e\u015fitli tiyatrolarda ve sirklerde \u00e7al\u0131\u015ft\u0131, ba\u015fka taraftan beste yapmaya da devam etti.<\/p>\n‘BU ‘\u00d6L\u00dcMC\u00dcL \u015e\u00d6HRET’ BEN\u0130 \u0130NC\u0130T\u0130YOR’ <\/strong><\/p>\nAncak Seress ‘Gloomy Sunday in b\u00fcy\u00fck s\u00fckse yapan muvaffakiyetinin alt\u0131nda adeta eziliyor hi\u00e7bir vakit bu kadar tan\u0131nan bir eser yaratamayaca\u011f\u0131ndan kayg\u0131 ediyordu Endi\u015felerinde hakl\u0131yd\u0131 zira ‘Kasvetli Pazar’dan daha da ‘\u00f6l\u00fcms\u00fcz’ olabilecek bir eser hi\u00e7bir vakit yaratamad\u0131 Macar bestekar ‘Gloomy Sunday in kazand\u0131\u011f\u0131 pop\u00fclerlik ve temas kurulan trajik vefatlar hakk\u0131nda tarihe ge\u00e7ecek \u015fu kelamlar\u0131 s\u00f6yledi <\/p>\n\n\n
“Su\u00e7lanan bir adam olarak bu \u00f6l\u00fcmc\u00fcl muvaffakiyetin ortas\u0131nda duruyorum. Bu ‘\u00f6l\u00fcmc\u00fcl \u015f\u00f6hret’ beni incitiyor. Kalbimdeki t\u00fcm hayal k\u0131r\u0131kl\u0131klar\u0131n\u0131 bu m\u00fczi\u011fe d\u00f6kt\u00fcm ve g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe nazaran benimki \u00fczere hislere sahip \u00f6b\u00fcrleri da bu m\u00fczikte kendi ac\u0131lar\u0131n\u0131 bulmu\u015flar.”<\/p>\n<\/div>\n<\/section>\n
Bir\u00e7oklar\u0131na nazaran dolayl\u0131 bir formda de olsa \u00e7ok say\u0131da insan\u0131n vefat\u0131ndan sorumlu olarak g\u00f6r\u00fclen Seress, 1968 y\u0131l\u0131nda Budape\u015fte’de y\u00fcksek bir binadan kendini bo\u015flu\u011fa b\u0131rakt\u0131 ve hayat\u0131na son verdi. <\/strong>Seress’in binlerce ki\u015fiyi \u00f6ld\u00fcren bu ‘\u00f6l\u00fcms\u00fcz’ bestesi ise tarihin en s\u0131ra d\u0131\u015f\u0131 olaylar\u0131ndan biri olarak an\u0131lmaya devam ediyor.<\/em><\/p>\n<\/div>\n<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Macar bestekar Rezs\u0151 Seress, s\u0131rf kendi \u00f6mr\u00fcn\u00fc de\u011fil, t\u0131pk\u0131 vakitte hi\u00e7 tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131 bir\u00e7ok ki\u015finin \u00f6mr\u00fcn\u00fc derinden etkileyecek h\u00fcz\u00fcnl\u00fc bir besteye imza att\u0131. Sonras\u0131nda ya\u015fananlar ise ak\u0131llara sakinlik veren cinstendi. M\u00fczik, ba\u015fta piyanistin do\u011fup b\u00fcy\u00fcd\u00fc\u011f\u00fc Macaristan olmak \u00fczere bir\u00e7ok Avrupa \u00fclkesinde adeta intihar ak\u0131m\u0131 ba\u015flatt\u0131. \u0130\u015fte ‘Kasvetli Pazar’\u0131n karanl\u0131k s\u0131rr\u0131.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":34348,"comment_status":"closed","ping_status":"","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[4],"tags":[2396,2398,2397,1981,93],"yoast_head":"\n
Kim dinlediyse can\u0131na k\u0131yd\u0131, bestecisi de dahil! 'Kasvetli Pazar'\u0131n karanl\u0131k s\u0131rr\u0131 - Pratik Ev Yemekleri - Pratik ve En Kolay Yemek Tarifleri<\/title>\n \n \n \n\t \n\t \n\t \n